Tiroid Hastalıklarında Beslenme

Tiroid bezi, salgıladığı hormonlar ile büyüme ve metabolizmanın çalışmasını düzenler. Tiroksin (T4), tiriiotironin (T3) olmak üzere bir grup hormon salgılar. Bu hormonlar kişinin büyümesi ve metabolizmasını düzenlemeye yardımcıdır. T4, T3’ün aktif olmayan formudur. T3’ün kilo, kolesterol, enerji, hafıza, adet döngüsü, cilt, saç, vücut ısısı, kas gücü ve kalp atım hızı üzerine önemli etkileri vardır.

Genetik yatkınlığı yüksek olan troid hastalıkları her yaşta görülebilir. Hatta menopoz öncesi ve daha yaşlı bayanlarda görülme olasılığı daha yüksektir. Tiroid probleminin türüne bağlı olarak belirtiler ve semptomlar farklılık gösterir. Tiroid semptomları profesyonel yardım gerektirir.

Hipotiroidizm

Troid bezinin yeterli T3 ve T4 üretememesi sonucu metabolizmanın oldukça yavaş çalışmasıdır. Belirtileri halsizlik, uyuşukluk, kilo artışı, depresif ruh hali, saç dökülmesi ve solgun kuru, pul pul dökülen bir cilt görülür. Troid hormonunun aktif formunun düşük düzeyde olması, adet dönemlerinin çok hafif veya ağır geçmesine neden olabileceği gibi düzensiz veya eksik adet periyotlarına da neden olabilir. Doğumsal, otoimmün hastalıklar, hashimoto tiroidi, bazı ilaçlar, tiroid bezinin alınması ve hipertiroid tedavisi sonucu gelişebilir.

Hipertiroidizm

Metabolizmanın çok hızlı çalışmasına neden olan tiroid bezinin aşırı aktivitesidir. Hiperaktivite, huzursuzluk, beklenmedik kilo kayıpları, saç dökülmesi, incelmiş ve kuru cilt görülebilir. Graves hastalığı veya tiriodit (tiroid bezi enfeksiyonu) sonucu gelişebilir.

Tiroid Diyeti

Tiroid hastalığını tedavi etmese de tiroid bezinin düzgün çalışmamasından kaynaklanan sorunların düzenlenmesine yardımcı olur. Tiroid diyeti, potansiyel besin öğesi eksikliklerini içeren ve sizin ihtiyaçlarınıza yanıt vermelidir.

Hipotroidizm Diyeti

Kalsiyum:      Hormon düzeylerini dengeleyici levotiroksin içerikli ilaçlar kalsiyum kaynağı besinlerle etkileşime girer ve ilaç etkilerini azaltır. Bu nedenle özellikle süt, yoğurt, peynir, kefir gibi besinlerin tüketimi ile ilaç alım zamanı arasında yaklaşık 4 saat bırakılmalıdır. Soya içerikli besinlerin tüketiminde de benzer yol izlenmelidir.

İyot:    Tiroid bezinin görevini normal olarak yerine getirebilmesi için iyot mineraline ihtiyacı vardır. Yetişkinler günlük olarak 150mcg iyot alması önerilir ve bu dengeli bir diyet ile rahat olarak karşılanır. Genellikle durumu kötüleştirebileceği için hipotiroidizmi olanların yüksek iyot takviyesi alması önerilmez. Çok az tüketilen iyotta guatra yani tiroid bezinin büyümesine neden olabilir.

Turpgil Sebzeler:      Lahana, brokoli, şalgam, bürüksel lahanası gibi besinler yüksek miktarda tüketilmediği sürece tiroit sağlığınızı olumsuz olarak etkilemez. Yani çeşitli bir diyette ılımlı miktarda tüketilen bu besinlerin sağlığınıza olumsuz bir etkisi olmaz. Pişirildiğinde tiroit bezi üzerine olan olumsuz etkisi azalan bu besinlerden tüketmek istendiğinde günlük 150 gramı uygun olacaktır.

Gluten:           Hormon tedavisinin bağırsaktan olan emilimini olumsuz etkileyebilir. Kontrollü miktarda tam tahıllı olanlarına öncelik verilmelidir.

Yağlı yiyecekler:       Tiroit hormon üretimini ve hormon tedavisinin bağırsaklardan emilimini olumsuz olarak etkiler.

Şekerli Besinler:        Yüksek kalorilerinin yanı sıra iştahı da açar.

Paketli Besinler:        Günlük 1.5 g sodyum tüketilmesi önerilen hipotroidizm de sodyum içeriği yüksek olabilen paketli besinler önerilmez yada kontrollü tüketilebilir.

Alkol: Tiroit bezi üzerine olan toksik etkisi dışında vücudun tiroit hormonu kullanım becerisini de baskılar.

Soya:  Östrojen vücudun tiroit hormonunu kullanma kabiliyetine müdahale edebilir. Soya fitoöstrojenle yüklüdür.

Kalp hastalığı Riski

Aktif tiroid hormon değerleri düşük olanlar, kilo almaya yatkın oldukları için kalp hastalıkları riski daha yüksektir. Çünkü tiroit hormon düzeylerinin düşük olması beraberinde kan basıncı, kolesterol ve trigliserid değerlerini de yükseltir. Hormon değerleri dengede olanların kolesterol değerleri de normalleşir.

Diyabet Riski

Hem hipotroidizm hem de hipertiroidizm karbonhidrat metabolizması ve glikoz kullanımını da etkiler. Bu nedenle beslenme planında diyabetik beslenme önerileri de dikkate alınmalıdır.

Obezite

Kanada Tiroid Vakfı’nın tiroid hastalıklarında sağlıklı beslenme önerilerine göre; 4 besin grubundan tüketilmesi uygun porsiyon miktarları şöyledir. Porsiyon miktarınız yaş, cinsiyet, kilo, aktivite düzeyine bağlı değişkenlik gösterir. Hipotroidizm de küçük porsiyonlar, hipertiroidizm de ise yüksek porsiyon sayılarının seçilmesi enerji dengesine daha uygun olacaktır.